Wełna i jej rodzaje. Wszystko, co musisz o niej wiedzieć

Wełna zwierzęca to naturalne włókno pozyskiwane z okrywy włosowej zwierząt, takich jak owce, lamy, kozy, wielbłądy, a nawet króliki. Jest ona wykorzystywana od wieków przez ludzi żyjących w różnych częściach świata i niezależnie od miejsca jest wysoko ceniona, gdyż posiada szereg zalet. Pierwszą, która przychodzi na myśl jest świetna ochrona przed niskimi temperaturami. Wełniane swetry czy płaszcze są niezastąpione jesienią i zimą, gdy potrzebujemy nieco cieplejszych ubrań. Na dodatek wełna posiada bardzo dobre właściwości higroskopijne, więc oprócz grzania w chłodne dni zapewni także możliwość odprowadzania wilgoci z ciała.

Co istotne, wełna nie traci swoich właściwości cieplnych pod wpływem wilgoci. Jest to szczególnie istotne podczas opadów śniegu czy niewielkich opadach  deszczu. Dlatego zimą warto wybrać właśnie wełnianą czapkę oraz płaszcz, które ochronią nas przed marznącymi opadami.

Oprócz tego wełna posiada duże walory higieniczne i estetyczne. Nie trzeba bowiem często jej prać, ponieważ ma naturalną tendencję do wchłaniania zapachów. Ponadto sprężystość jej włókien sprawia, że bardzo trudno pojawiają się na niej zagniecenia, zapewniając tym samym schludny wygląd przez cały dzień. 

Najpowszechniejsza w świecie mody jest wełna owcza nieoznaczona żadnym wskaźnikiem rodzaju na metkach producentów. Jest ona pozyskiwana z dość powszechnie hodowanych w różnych części świata ras owiec, których strzyżenie jest wydajne. Materiał z nich pozyskiwany posiada wszystkie niezbędne zalety wełny – jest ciepły, dobrze odprowadza wilgoć, przepuszcza powietrze, nie powstają na nim zagniecenia i jest higieniczny. Ze względu na powszechność jest to najtańszy rodzaj wełny wykorzystywany głównie do produkcji swetrów, płaszczy oraz akcesoriów typu szalik i czapka. Może jednak posiadać pewną cechę, która dla niektórych jest wyraźną wadą, mianowicie gryzie skórę, co nie wszyscy są w stanie zaakceptować, ale dotyczy to tylko tych wełen, które odznaczają się grubszymi i bardziej szorstkimi włóknami. Niemniej, jeśli ten aspekt nie sprawia nam szczególnych problemów, warto zainwestować w odzież z wełny owczej, gdyż z pewnością odwdzięczy z nawiązką w trakcie użytkowania.

Obok tradycyjnej wełny owczej, jest to najbardziej popularny rodzaj wełny. Pozyskiwany jest z owiec merynosów, których sierść dostosowana jest do olbrzymich wahań temperatur od -20 stopni C do nawet 40 stopni C. Dzięki temu wełna merino doskonale nadaje się na ubrania na każdą porę roku, ponieważ w chłodniejsze dni przyjemnie grzeje, natomiast w przy wyższych temperaturach delikatnie chłodzi. Ponadto merino zapewnia bardzo dobry przepływ powietrza, co jeszcze bardziej wzmacnia jej właściwości termoregulacyjne.

Runo merynosów jest bardzo miękkie i wyjątkowo cienkie, dzięki czemu w przeciwieństwie do zwykłej wełny owczej nie gryzie, więc nie podrażnia skóry, co docenią w szczególności osoby o wrażliwej skórze. Ponadto trudno się peelinguje, dzięki czemu ubrania z niej wykonane posłużą przez długi czas.

Wełna merino jest jednym z najbardziej uniwersalnych materiałów wykorzystywanych w świecie mody. Wykonuje się niej niemal każdy rodzaj odzieży od ciepłych zimowych płaszczy przez wysokiej klasy garnitury po t-shirty, a nawet termoregulacyjną odzież sportową.

Elegancki sweter wełniany to jest to, co zdecydowanie powinien mieć w szafie każdy mężczyzna. Łącząc go z koszulą, krawatem i spodniami chino można uzyskać niepowtarzalny styl, na który z pewnością inni zwrócą uwagę. Z kolei marynarka nałożona na wełniany golf nada stylizacji niewymuszonej elegancji.

Trzecim w kolejności najpopularniejszym rodzajem wełny jest kaszmir, czyli wełna pozyskiwana z sierści kóz kaszmirskich, zamieszkujących głównie Mongolię i Chiny na terenach, gdzie temperatury sięgają nawet -40 stopni C. Sierść kóz kaszmirskich posiada zatem znakomite walory cieplne za co jest wyjątkowo ceniona. Drugim ważnym czynnikiem wpływającym na renomę kaszmiru jest jego miękkość. Niezależnie od rodzaju produktu wykonanego z tego rodzaju wełny, zawsze będzie on niezwykle przyjemny dla skóry.

Wełnę z kóz kaszmirskich pozyskuje się ręcznie (choć na szerszy użytek robi się to maszynowo), wyczesując ją głównie z młodych osobników, a każde z nich daje rocznie maksymalnie ok. 200 gram sierści. Ten fakt sprawia, że kaszmir jest materiałem dość drogim. 

Najczęściej wykonywane są z niego zimowe szale oraz czapki i często służy jedynie jako dodatek do innego rodzaju wełen i innych naturalnych materiałów. Płaszcze czy swetry w 100% kaszmirowe są domeną przede wszystkim luksusowych marek odzieżowych.

Wełniany płaszcz zimowy z domieszką kaszmiru zdecydowanie sprawi, że całość stylizacji nabierze wyjątkowego charakteru.

• Moher

Jest to sierść kóz angorskich. Jest miękka i delikatna, lecz dla niektórych może być nieprzyjemna w dotyku. Moher wykorzystywany jest głównie jako dodatek do ubrań i akcesoriów, ponieważ ma tendencję do mocnego peelingowania. Jako dodatek spełnia swoją rolę bardzo dobrze, w szczególności, że posiada jedną ciekawą cechę, mianowicie połysk, który uwidacznia się szczególnie w słońcu czy sztucznym świetle.

• Camel

Jest to wełna pozyskiwana z sierści wielbłądów dwugarbnych (baktrianów). Ze względu na warunki, w których żyją te zwierzęta, camel ma bardzo dobre właściwości termoizolacyjne i jest bardzo trwały. Najczęściej można spotkać wełnę wielbłądzią w jej naturalnych odcieniach beżu, piasku czy brązu. 

• Wikunia

Wikunia jest zwierzęciem żyjącym wyłącznie w Andach i jest blisko spokrewniona z lamą. Włókna wikunii są niezwykle cienkie i długie, nawet w porównaniu do kaszmiru, a sama wełna bardzo lekka. Wełna z wikunii jest najdroższą wełną na świecie nie tylko ze względu na jej wyjątkowe właściwości (podobne jak w przypadku kaszmiru), ale przede wszystkim bardzo ograniczoną populację, która znajduje się pod ścisłą ochroną i żyje głównie na wolności oraz częstotliwość strzyżenia (wikunię strzyże się co dwa lata).

• Alpaka

Alpaka jest pozyskiwana ze zwierząt noszących tę sama nazwę żyjących w Andach i tak jak wikunia, jest blisko spokrewniona z lamą. Wełna z alpaki, podobnie do kaszmiru czy wikunii właśnie jest bardzo miękka i przyjemna w dotyku oraz ma dobre właściwości cieplne.

• Angora

Jest to chyba najbardziej specyficzny rodzaj wełny, gdyż pozyskiwany jest z królików angorskich. Angora jest puszysta i jak każdy rodzaj wełny posiada dobre właściwości termoizolacyjne. Sierść królików angorskich może być strzyżona, ale są odmiany, które naturalnie zrzucają jej nadmiar, który doskonale nadaje się na stworzenie dzianiny.

• Szetland

Pozyskiwana jest z owiec rasy Szetland żyjących na Wyspach Szetlandzkich. Wełna szetlandzka posiada krótkie, lecz bardzo mocne włókna dzięki czemu jest wytrzymała. Jest lekka i ciepła, lecz również może być szorstka, więc nie każdy będzie w stanie ją nosić.

Prawidłowe dbanie o ubrania wykonane z wełny sprawi, że posłużą one wiele lat i zachowają przy tym swój schludny i elegancki wygląd.

Przede wszystkim wełnianych ubrań nie należy często prać, gdyż wpływa ono negatywnie na strukturę włókien. Rzadkie pranie wełny nie jest niczym złym, gdyż posiada ona dobre właściwości samooczyszczające. Wełnę warto natomiast wietrzyć co jakiś czas, aby wspomóc ją w oczyszczaniu się. Po intensywnym okresie użytkowania, kiedy czujemy, że przyszedł czas na wypranie wełnianej odzieży, bezwzględnie należy to zrobić w zimnej wodzie (maks. 30 stopni C), używając do tego specjalnie dedykowanego programu w pralce od prania ręcznego lub takiego który przeznaczony jest do pielęgnacji wełny, unikając przy tym wirowania wełny. 

Wełniane ubrania należy odcisnąć delikatnie z wody, nie można natomiast ich intensywnie wykręcać, ponieważ stracą formę. Jeśli tylko mamy taką możliwość, najlepszym wyjściem będzie pranie ręczne, gdyż wtedy najlepiej unikniemy wszelkich niepotrzebnych uszkodzeń wełnianych włókien.

Po praniu wełniane ubrania należy rozwiesić na płasko (można wspomóc się ręcznikiem), żeby uniknąć ich rozciągnięcia. Suszenie w suszarce bębnowej może bezpowrotnie uszkodzić strukturę wełnianych włókien.

Aby uniknąć rozciągnięcia, wełniane ubrania najlepiej jest przechowywać złożone na płasko, choć płaszcze można rozwiesić na szerokich wieszakach w szafie. Warto zaopatrzyć się w preparaty odstraszające mole lub woreczki z lawendą.